Η διαχείριση των «κόκκινων» τραπεζικών δανείων, η πορεία εκτέλεσης του κρατικού προϋπολογισμού, η κλιμάκωση των ιδιωτικοποιήσεων και των αντιλαϊκών αναδιαρθρώσεων,καθώς και το ζήτημα της διαμόρφωσης του κατώτατου μισθού με τον μνημονιακό νόμο Βρούτση - Αχτσιόγλου, ήταν στην ατζέντα των συνεννοήσεων κυβέρνησης και κουαρτέτου (Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ESM, EKT, με το ΔΝΤ σε ρόλο «συμβούλου»), που ολοκληρώθηκαν την Παρασκευή στην Αθήνα.
Πρόκειται για τον 2ο κύκλο της «αξιολόγησης» στο πλαίσιο του «ενισχυμένου εποπτικού πλαισίου», που έρχεται να «κουμπώσει» με την παράλληλη διαδικασία των Ευρωπαϊκών Εξαμήνων, η οποία προβλέπει «εμπεριστατωμένη επισκόπηση» για την ελληνική οικονομία το 2019.
Τα «συμπεράσματα» του ΔΝΤ
Στην κατεύθυνση της διατήρησης των αντιλαϊκών μέτρων και των τριών μνημονίων και της κλιμάκωσης των αναδιαρθρώσεων που αφορούν την τόνωση της ανταγωνιστικότητας των επιχειρηματικών ομίλων δείχνει και η πρώτη «έκθεση συμπερασμάτων» της αποστολής του ΔΝΤ στην Αθήνα.
Τα «πρώτα ευρήματα» του ΔΝΤ εστιάζουν μεταξύ άλλων στους παρακάτω άξονες:
-- Στην αγορά εργασίας, «περισσότερη ευελιξία θα βοηθούσε στην άμβλυνση τυχόν αρνητικών επιδράσεων στην ανταγωνιστικότητα και στην απασχόληση από μισθολογικές πιέσεις οι οποίες υπερβαίνουν την αύξηση της παραγωγικότητας και από την κατάργηση του υποκατώτατου μισθού».
Μάλιστα, η «άμβλυνση των επιπτώσεων» περνά από νέες «δομικές μεταρρυθμίσεις», με στόχο την «ενίσχυση της παραγωγικότητας και τη μείωση του μη μισθολογικού κόστους», δηλαδή των ασφαλιστικών εισφορών που καταβάλλονται μέσω της εργοδοσίας.
-- Στη μείωση των συντελεστών φορολογίας σε μισθούς και επιχειρηματικά κέρδη, που «θα χρηματοδοτηθεί από την προγραμματισμένη για την επόμενη χρονιά διεύρυνση της φορολογικής βάσης στη φορολογία εισοδήματος φυσικών προσώπων», δηλαδή από το προνομοθετημένο μέτρο για την κατακρεούργηση του αφορολόγητου ορίου.
-- Στην «αντιμετώπιση πιθανών δημοσιονομικών σοκ από δικαστικές υποθέσεις σχετικά με βασικές συνταξιοδοτικές και μισθολογικές μεταρρυθμίσεις», που σύμφωνα με το ΔΝΤ «θα πρέπει να βασιστεί στην προετοιμασία ενός προληπτικού σχεδίου», δείχνοντας σε κατεύθυνση ετοιμότητας για την επιβολή νέων αντιλαϊκών μέτρων.
-- Αναφορικά με τα «κόκκινα» δάνεια, το κλιμάκιο σημειώνει ότι «οι αρχές θα πρέπει να επανεξετάσουν το σχεδιασμό του νομικού πλαισίου αφερεγγυότητας υπερχρεωμένων φυσικών προσώπων και νοικοκυριών και να διευκολύνουν την αποδοτική χρήση των ηλεκτρονικών πλειστηριασμών και των εξωδικαστικών μηχανισμών», τη γενίκευση δηλαδή των πλειστηριασμών και εκβιασμών σε λαϊκά σπίτια.
Επιπλέον, σε ό,τι αφορά τα νέα κρατικά πακέτα στήριξης των τραπεζών τονίζεται πως «η αποτελεσματικότητα μιας τέτοιας στρατηγικής σε σχέση με το κόστος θα πρέπει να υπολογιστεί με έναν ολοκληρωμένο τρόπο, ο οποίος θα λαμβάνει υπόψη την επίδρασή της στους ισολογισμούς των τραπεζών και του κράτους».
-- Οι στόχοι για τα πρωτογενή πλεονάσματα αναμένεται να επιτευχθούν, ωστόσο - όπως χαρακτηριστικά τονίζεται - «χρειάζεται μια ισχυρή αντίδραση με όρους πολιτικής για διασφαλιστεί η ικανότητα αποπληρωμής του χρέους μεσοπρόθεσμα, σε περίπτωση πραγματοποίησης σημαντικών αρνητικών κινδύνων».
Η αποστολή του ΔΝΤ επισημαίνει ακόμη πως «οι κίνδυνοι έχουν γίνει πιο έντονοι», εντάσσοντας σε αυτούς το υψηλό κρατικό χρέος, την επιδείνωση στους ισολογισμούς των επιχειρήσεων και την «αδύναμη νοοτροπία αποπληρωμών», δείχνοντας δηλαδή στην κατεύθυνση νέων μέτρων απέναντι στα λαϊκά στρώματα, προκειμένου να πληρώνουν φόρους, χαράτσια και βέβαια τα χρέη στις τράπεζες.
Επιπλέον, επισημαίνει ότι «κίνδυνοι σωρεύονται και από το εξωτερικό περιβάλλον». Σε αυτούς αναφέρονται το ενδεχόμενο επιδείνωσης στις οικονομίες των «εμπορικών εταίρων», μια απότομη αλλαγή στις χρηματοπιστωτικές συνθήκες, η επιβράδυνση του παγκόσμιου εμπορίου.
«Οι επενδύσεις και οι μεσοπρόθεσμες προοπτικές ανάπτυξης και ανταγωνιστικότητας θα μπορούσαν να αποδυναμωθούν από τη μεταρρυθμιστική κόπωση (ή την ανατροπή μεταρρυθμίσεων) στο πλαίσιο ενός έτους εκλογών», επισημαίνει χαρακτηριστικά ο ιμπεριαλιστικός οργανισμός.
Οι ευρωπαϊκοί «θεσμοί»
Σε ξεχωριστή δήλωσή τους, οι ευρωπαϊκοί «θεσμοί» (Κομισιόν, ESM, EKT) επισημαίνουν ότι «δόθηκε ιδιαίτερη προσοχή στην αξιολόγηση της εφαρμογής των 16 ειδικών μεταρρυθμιστικών δεσμεύσεων, όπως αυτές προσδιορίζονται με απόφαση του Γιούρογκρουπ».
Η δήλωση αναφέρει ακόμη πως «η αποστολή επικεντρώθηκε επίσης σε μέτρα για την ενίσχυση της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας, συμπεριλαμβανομένων της εφαρμογής της στρατηγικής εξυγίανσης, των μη εξυπηρετούμενων δανείων και της αναθεώρησης του νόμου περί προστασίας της πρώτης κατοικίας».
Σε κάθε περίπτωση, το αντιλαϊκό πεδίο αναμένεται να έχει ξεκαθαρίσει στις 27 Φλεβάρη, με τη δημοσιοποίηση της έκθεσης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σχετικά με τα «προαπαιτούμενα» αυτής της φάσης. Την ίδια μέρα αναμένεται και η έκθεση για τις «μακροοικονομικές ανισορροπίες», στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου. Το ΔΝΤαπό την πλευρά του ετοιμάζει τη δική του έκθεση «αξιολόγησης» (αναμένεται περί τα τέλη Φλεβάρη), όπου πέρα από την ανάγκη διατήρησης και κλιμάκωσης των αναδιαρθρώσεων, αναμένεται και η θέση του ως προς την κεφαλαιακή επάρκεια των εγχώριων τραπεζικών ομίλων.
Φρέσκα κρατικά πακέτα στήριξης των τραπεζών...
Σε ό,τι αφορά το ζήτημα της αντιμετώπισης των «κόκκινων» δανείων, που βρέθηκε στην προμετωπίδα της τρέχουσας «αξιολόγησης» στην Αθήνα, στο επίκεντρο των διεργασιών βρίσκεται το νέο σχήμα με την εταιρεία «ειδικού σκοπού» (κατά το πρότυπο των «κακών τραπεζών») όπου θα μεταβιβαστούν μεγάλα πακέτα προβληματικών χαρτοφυλακίων, σχήμα που θα πρέπει να πάρει έγκριση από την Επιτροπή Ανταγωνισμού της ΕΕ.
Σύμφωνα με τις τελευταίες πληροφορίες και μετά από παροτρύνσεις των τραπεζών, η κυβέρνηση σχεδιάζει να καταθέσει στην Επιτροπή Ανταγωνισμού και τις δύο υπάρχουσες (και αλληλοσυμπληρωματικές) προτάσεις, της Τράπεζας της Ελλάδας και του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας.
Σε περίπτωση έγκρισης και των δύο σχεδίων, οι τραπεζικοί όμιλοι, ανάλογα με τις ιδιαίτερες ανάγκες τους, θα έχουν τη δυνατότητα να επιλέξουν κάποιο ή και να συνδυάσουν τα προσφερόμενα πακέτα διάσωσης.
Οπως όλα δείχνουν, η έγκριση του σχεδίου προϋποθέτει τη μεταβίβαση των δανείων με βάση τις τρέχουσες αγοραίες τιμές, οι οποίες σε συνδυασμό με μια σειρά παράγοντες (π.χ. αξία υποθηκών κ.ά.) είναι ιδιαίτερα απαξιωμένες σε σχέση με τις ονομαστικές των δανείων.
Ετσι, οι εγχώριοι τραπεζικοί όμιλοι αναμένεται να «γράψουν» και νέες «ζημιές» στους ισολογισμούς τους, αν και σε διαφορετικό βαθμό ο καθένας, ανάλογα με την «ποιότητα» και τη διαβάθμιση των κινδύνων από τα κάθε είδους «κόκκινα» δάνεια.
Ως καίριο ζήτημα εμφανίζεται και αυτό της «αξιοπιστίας» της κρατικής εγγύησης επί των προβληματικών δανείων που θα μεταβιβαστούν στην εταιρεία «ειδικού σκοπού».
Την ίδια ώρα, σύμφωνα με ορισμένες πληροφορίες, εξετάζεται η παροχή «ζεστής» κρατικής εγγύησης με την «αξιοποίηση» σημαντικού τμήματος από τα «δημοσιονομικά αποθέματα»(λεγόμενο «μαξιλάρι ασφαλείας») που έχει σωρεύσει η κυβέρνηση.
...με μαζικούς πλειστηριασμούς στη λαϊκή κατοικία
Θέμα χρόνου είναι εξάλλου η κατάθεση της νομοθετικής ρύθμισης αναφορικά με τη διάλυση του καθεστώτος δικαστικής προστασίας που έχει απομείνει για την πρώτη κατοικία, ενώ «ανοιχτό» είναι το ενδεχόμενο μικρής παράτασης στον λεγόμενο «νόμο Κατσέλη», μέχρις ότου ευοδωθούν τα αντιλαϊκά παζάρια. Μεταξύ άλλων δρομολογούνται:
-- Κατάργηση διάταξης (άρθρο 9) του νόμου 3869/2010 (νόμος Κατσέλη) αναφορικά με τη δυνατότητα του δανειολήπτη να προσφύγει στα δικαστήρια προκειμένου να τύχει προστασίας για την πρώτη κατοικία. Η εξέλιξη αυτή έρχεται να σφίξει ακόμη περισσότερο τη θηλιά των εκβιασμών, αφήνοντας τα αδύναμα λαϊκά νοικοκυριά στο έλεος των τραπεζών.
-- Προωθούνται λύσεις στο πλαίσιο του «εξωδικαστικού συμβιβασμού», μέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρμας που ήδη βρίσκεται σε λειτουργία σε ό,τι αφορά τα επιχειρηματικά χρέη, όπου εντάσσονται οι οφειλές για την πρώτη κατοικία, ενδεχομένως και άλλα χρέη νοικοκυριών, όπως προς τον φοροεισπρακτικό μηχανισμό.
-- Κατακρεουργούνται τα εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια για την παρεχόμενη «προστασία» από πλειστηριασμούς. Ο κεντρικός άξονας αφορά τις λεγόμενες «εύλογες δαπάνες διαβίωσης», όπως αυτές προσδιορίζονται από τη στατιστική υπηρεσία (ΕΛΣΤΑΤ).
-- Οι τράπεζες, από την πλευρά τους, θα μπορούν να «προσφέρουν» «κουρέματα» δανείων ή επιμηκύνσεις αποπληρωμών (σε αυτούς που προσφεύγουν στον «εξωδικαστικό συμβιβασμό» και πληρούν τα κριτήρια).
Α. Σ.