Με αφορμή την κατάπτυστη συμφωνία Τσίπρα - Ζάεφ, από πολλούς διατυπώνεται το αίτημα να γίνει δημοψήφισμα προκειμένου ο λαός να τοποθετηθεί για τη συμφωνία.
Βεβαίως δεν θα μπορούσε κάποιος να έχει αντίρρηση στη δυνατότητα ο λαός να εκφραστεί, να διατυπώσει τη θέση του για ένα τόσο σημαντικό ζήτημα και μέσα από ένα δημοψήφισμα.
Ομως η επίκληση αυτού του αιτήματος δεν μπορεί να μη φέρει στο νου την πείρα που υπάρχει σε Ελλάδα και Ευρώπη σε σχέση με τα δημοψηφίσματα, τους όρους που αυτά πραγματοποιούνται, τα ερωτήματα που τίθενται και τελικά το πώς αξιοποιούνται τα αποτελέσματά τους. Για να δούμε στην πράξη τελικά αν όντως μέσα από τέτοιες μορφές κατοχυρώνεται - εξασφαλίζεται η λαϊκή βούληση στο πλαίσιο της σημερινής δημοκρατίας, στο πλαίσιο δηλαδή ενός σάπιου πολιτικού συστήματος και μιας εξουσίας που υπερασπίζει τα συμφέροντα των επιχειρηματικών ομίλων.
***
Ας δούμε λοιπόν τι λέει η εμπειρία.
Με ποιους όρους διεξάγονται κάθε φορά τέτοια δημοψηφίσματα; Μα πάντα μέσα σε όργιο πιέσεων και εκβιασμών από αστικά επιτελεία και μηχανισμούς, κινδυνολογίες και παρεμβάσεις επιχειρηματικών ομίλων και ιμπεριαλιστικών δυνάμεων, προκειμένου το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος να είναι πάντα αυτό που «πρέπει»...
Στην ΠΓΔΜ, για παράδειγμα, έπεσαν λυτοί και δεμένοι ΝΑΤΟικοί, Ευρωενωσιακοί, όλοι για να στηρίξουν το «Ναι» στη συμφωνία, με απειλές, καταγγελίες για εξαγορά, εκβιασμούς κ.λπ.
Τα ίδια μπορούμε να δούμε και σε άλλου τύπου δημοψηφίσματα, σε λιγότερο «βαλκανικές» χώρες, πιο «δυτικές» και «πολιτισμένες» - στη Γαλλία, στην Ιταλία, στην Ισπανία, ακόμα και στη Βρετανία.
Αυτό όμως δεν περιορίζεται στις έξωθεν παρεμβάσεις, αλλά αφορά και το πώς κάθε φορά διαμορφώνονται τα ερωτήματα προκειμένου να μπαίνει πιο καθαρό και ωμό το εκάστοτε ψευτοδίλημμα. Ωστε με τα «μονά» να κερδίζει η αστική τάξη και με τα «ζυγά» να χάνει ο λαός.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα το δημοψήφισμα τον Ιούλη του 2015 στην Ελλάδα, που επί της ουσίας ήταν να διαλέξει ο λαός ανάμεσα στο «μνημόνιο Σόιμπλε» και το «μνημόνιο Τσίπρα»...
Το ίδιο ισχύει και για το ερώτημα του δημοψηφίσματος στη γειτονική ΠΓΔΜ, εν προκειμένω για τη συμφωνία Τσίπρα - Ζάεφ. Αφού εδώ και χρόνια έχουν πιπιλίσει τα μυαλά του λαού ότι έξω από το μαντρί του ΝΑΤΟ και της ΕΕ θα τους φάει ο λύκος (...ή η αρκούδα), έθεσαν το ερώτημα αν είναι υπέρ ή κατά της εισόδου της χώρας στο ΝΑΤΟ και στην ΕΕ.
Ακόμα περισσότερη πείρα έχουμε σε σχέση με το κατά πόσο γίνονται σεβαστά τα αποτελέσματα των δημοψηφισμάτων, όταν αυτά δεν ταιριάζουν ακριβώς με τις εκάστοτε επιδιώξεις της αστικής τάξης και των ιμπεριαλιστικών συμμαχιών.
Ούτε εδώ χρειάζεται να πάει κανείς και πολύ μακριά, αφού η σημερινή κυβέρνηση έχει δώσει ένα πραγματικό «πρότυπο» με το δημοψήφισμα - απάτη του Ιούλη του 2015, μετατρέποντας μέσα σε μια νύχτα το «Οχι» σε «Ναι».
Αλλά και στη γειτονική χώρα, αφού το αποτέλεσμα δεν ήταν όπως θα ήθελαν, η κυβέρνηση της ΠΓΔΜ διάβασε τα στοιχεία καταπώς ήθελε, το ερμήνευσε όπως «έπρεπε» και έκρινε ότι το δημοψήφισμα δεν έχει δεσμευτική ισχύ, προχωρώντας στα επόμενα.
Αντίστοιχα βέβαια παραδείγματα υπάρχουν και αλλού, όπως π.χ. παλιότερα σε Γαλλία και Ιρλανδία, με αφορμή τα δημοψηφίσματα για το «Ευρωσύνταγμα», τότε που οι λαοί των χωρών αυτών κλήθηκαν να ψηφίζουν και να ξαναψηφίζουν μέχρι να βγει το «σωστό» - κατά τα ευρωενωσιακά επιτελεία - αποτέλεσμα, μέσα σε ένα όργιο πιέσεων και εκβιαστικών διλημμάτων.
Το ίδιο «έργο» βλέπει κανείς το διάστημα αυτό και στην περίπτωση του δημοψηφίσματος για το Brexit. Πέρα από το περιεχόμενό του και το γεγονός της «ερμηνείας» του κατά το δοκούν, ανοιχτό είναι το ενδεχόμενο να επαναληφθεί εφόσον τα συμφέροντα της βρετανικής αστικής τάξης το επιβάλλουν.
***
Το αίτημα για δημοψήφισμα μπορεί να διατυπώνεται καλοπροαίρετα από ορισμένους, εκφράζοντας την ανάγκη να αποτυπωθεί η «λαϊκή βούληση». Είναι όμως σίγουρο πως ορισμένες εθνικιστικές δυνάμεις το χρησιμοποιούν ως έναν από τους τζετζερέδες που χτυπάνε για να κάνουν φασαρία και να αποσπάσουν την προσοχή από το ΝΑΤΟικό περιεχόμενο της συμφωνίας των Πρεσπών και να επικεντρώσουν στο «ονοματολογικό», συσκοτίζοντας έτσι την ουσία της. Πολύ απλά, γιατί όλες αυτές οι δυνάμεις δεν εναντιώνονται στα σχέδια ΗΠΑ - ΝΑΤΟ - ΕΕ και την επιδίωξη της ελληνικής αστικής τάξης να έχει πρωταγωνιστικό ρόλο σε αυτά. Διαφωνούν μόνο στους όρους και επικαλούνται τη «λαϊκή βούληση» για να προωθήσουν τα ίδια σχέδια από άλλο δρόμο.
Σε κάθε περίπτωση ο αγώνας ενάντια στην πολιτική της κυβέρνησης, την εμπλοκή στους επικίνδυνους σχεδιασμούς ΗΠΑ - ΝΑΤΟ - ΕΕ, που βαθαίνει για λογαριασμό της αστικής τάξης, δεν θα κριθεί από ένα δημοψήφισμα, όπου ο λαός θα πάει δεμένος χειροπόδαρα για να επιλέξει ανάμεσα στη Σκύλλα και τη Χάρυβδη.
Θα κριθεί όμως σε κάθε χώρο δουλειάς και γειτονιά, στην πάλη για αλλαγή συσχετισμών, εκεί όπου πρέπει να ακουστούν δυνατά το ΟΧΙ στα σχέδια ΗΠΑ - ΝΑΤΟ - ΕΕ, στον αλυτρωτισμό και εθνικισμό, το ΝΑΙ στη φιλία, στην αλληλεγγύη και την κοινή πάλη των λαών ενάντια στα ιμπεριαλιστικά σχέδια. Θα κριθεί και από την ενίσχυση του ΚΚΕ παντού, ως της μόνης δύναμης που με συνέπεια στέκεται στην πρώτη γραμμή στον αγώνα ενάντια στα σχέδια κεφαλαίου και ιμπεριαλιστικών οργανισμών.
Τ. Γαλ.